Frankrijk test gm-wijnranken

In de Elzas bevindt zich de enige genetisch gemodifieerde wijngaard van Frankrijk. Daar wil men een antwoord proberen te vinden op het verwoestende court-noue virus dat één derde van de Franse wijndruiven aantast. Maar er blijft groot verzet bij de Franse wijnboeren.

De gemodifieerde planten zullen geen druiven of wijn voortbrengen en wetenschappers aan het National Institute for Agricultural Research (INRA) benadrukken dat het invloed van experiment op het milieu nihil zal zijn.

Veel locale wijnboeren vrezen echter dat de experimentele planten hun wijngaarden zullen contamineren en de faam van de Franse wijn zullen aantasten. De tegenstand van de Fransen tegen gm-teelten is bijzonder groot. Het INRA zette onder druk van zware protesten in 1999 eerdere experimenten stop.

"Maar er zijn inmiddels voldoende veiligheidsmaatregelen voorzien," benadrukt INRA-directeur Jean Masson. Onder meer zijn de wijnranken geplant in een uitgegraven terrein, waarbij de originele grond wordt afgedekt, waarop vervolgens nieuwe grond is aangevoerd. Verder worden de ranken omzoomd door 1.500 normale druivelaars. Een hek moet ervoor zorgen dat dieren en mensen eventuele contaminatie niet naar de buitenwereld kunnen overbrengen.

Ook worden alle bloesems van de ranken verwijderd. "Het is niet onze bedoeling om druiven te produceren," aldus projectleider Olivier Lemaire. "We willen een antwoord vinden op de vraag of deze gm-techniek kan leiden tot een plant die resistent is tegen het virus."

De wijnboeren erkennen dat het court-noue virus voor zware problemen zorgt, maar zijn niet overtuigd van de noodzaak van het INRA-onderzoek. Tot nu toe werd het probleem bekampt met bijzonder zware pesticides of door de terreinen jarenlang braak te laten liggen.

Sommige wijnboeren vinden een gm-oplossing dan ook een goede zaak, maar anderen leven liever met het virus dan met gentechnologie. "De Franse wijn staat onder sterke druk," merken ze op. "Er is een grote concurrentie uit een aantal nieuwe markten. De Franse wijn moet dan ook zijn eigenheid en kwaliteit uitspelen. Genetische tests zouden die eigenheid kunnen wegnemen."

De Franse wijnsector - goed voor 75.000 jobs en ongeveer één vijfde van de wereldproductie - wordt geconfronteerd met zware concurrentie uit onder meer Australië en Chili.

Masson benadrukt dat de wetenschappers hun testresultaten niet commercieel willen gebruiken, maar dat er na het aflopen van het experiment - dat nog vier jaar zal lopen - wel een wetenschappelijke publicatie zal volgen. Maar tegenstanders stellen dat het experiment door het INRA beschouwd wordt als een testcase.

"Men wil uittesten hoe groot de tegenstand is," beandrukt Henri Stoll, de groene burgemeester van het wijnstadje Kayersberg. "Maar we zijn verplicht om ons te verzetten. Anders zal het verder blijven uitdeinen. Eerst zullen we gm-wijn hebben en daarna een gm-maatschappij."